Wybierając wykończenie dowolnego pomieszczenia, często podchodzi się do tematu bardzo standardowo. A przecież powłoka może posiadać więcej przydatnych cech niż tylko wygląd. Dzięki pewnym parametrom może być mniej lub bardziej użytkowa. Warto się zastanowić, jakie cechy są przydatne. A wówczas zwrócić uwagę na pewne parametry, podejmując decyzję odnośnie do wyboru pokrycia podłogowego bądź powłoki.
Wbrew pozorom wykończenie może spełniać różne wymagania i mieć różne właściwości. Warto się nad tym tematem pochylić, w szczególności że podłogi należą do jednych z największych i najbardziej użytkowanych powierzchni w każdym budynku. Wybierając produkty, należy zwrócić uwagę na normy i certyfikaty, ponieważ to one świadczą o jakości i bezpieczeństwie produktu. Większość firm poczyniła znaczące kroki ku temu, aby spełniać międzynarodowe normy dotyczące bezpieczeństwa, trwałości czy zdrowia. Dzięki światowym zespołom referencyjnym składającym się z badaczy, dystrybutorów i wykonawców nieustannie testowane są rozwiązania zapewniające zgodność ze standardami. Dlatego warto podejmować decyzje w sposób świadomy.
Odporność na ścieranie powłoki może pomóc określić, jak długo dany obszar wytrzyma duże natężenie ruchu. W warunkach laboratoryjnych określenie odporności na ścieranie można ustalić różnymi metodami. Mimo że zazwyczaj odbywa się to na aparatach Tabera, to sposobów otrzymania wyniku jest wiele, a użycie konkretnej z nich jest najczęściej wewnętrzną decyzją producenta lakieru.
Zazwyczaj nie można porównywać ze sobą wyników badań przeprowadzonych według różnych norm. Przeważnie przy wyborze powłoki dużą uwagę zwraca się na odporność na ścieranie. Producenci widząc ten trend wśród inwestorów i wykonawców, prześcigają się w tworzeniu produktów o coraz wyższej odporności na ścieranie. Należy sobie zadać pytanie: czy odporność na ścieranie jest najważniejszym i jedynym parametrem, na który warto zwrócić uwagę?
Istnieje wiele innych cech, które w zależności od przeznaczenia obiektu są równie lub nawet bardziej istotne. Przykładem może być odporność chemiczna. Lakiery przeznaczone do mieszkań powinny mieć dużą odporność na wodę, kawę czy wino, a lakiery stosowane w szpitalach powinny cechować się odpornością na środki do dezynfekcji. Innym przykładem może być odporność na zarysowania, która jest często pomijanym parametrem, a jednak odgrywającym ważną rolę w obiektach o dużym natężeniu ruchu. Warto się zastanowić czy trwała, ale zarysowana powłoka nie będzie wymieniona szybciej tylko ze względów estetycznych.
Kolejnym przykładem może być odporność na ślady po butach. Jeżeli podłoga jest na nie podatna, to wymaga znacznie częstszej i intensywniejszej pielęgnacji, aby zachować walory estetyczne i higieniczne. Dodatkowo podnosi koszty samego procesu czyszczenia. Warto pamiętać, że podnoszenie odporności na ścieranie kosztem innych cech może zwiększać ryzyko sklejania bocznego lub powodować problemy z przyczepnością.
Aby produkt był użyteczny i trwały, kluczem powinna być równowaga pomiędzy poszczególnymi właściwościami. Wybierając produkt do konkretnego obiektu, warto się zastanowić, jakie właściwości danego wykończenia będą istotne.
Parametrem, który zasługuje na osobny akapit, jest antypoślizgowość. Bez wątpienia ma ona duży wpływ na bezpieczeństwo w budynku. W tym aspekcie wymagania są zróżnicowane i w głównej mierze zależą od typu obiektu. Specjalne właściwości będą wymagane na podłogach sportowych czy w szkołach lub przedszkolach, natomiast gdy rozpatrywane są prace w mieszkaniach, ten parametr często nie jest brany pod uwagę inwestora.
Ze względu właśnie na różne wymagania co do antypoślizgowości istnieje mnogość norm, które ją określają. Dla podłóg sportowych będą to EN 14904 oraz DIN 18032; oba standardy obejmują wymagany poziom tarcia oraz połysku podłogi sportowej. Dla pozostałych podłóg najbardziej popularnym standardem jest DIN 51130, i choć sama metodyka może być dyskusyjna – ponieważ pomiar jest obarczony błędem – to nadal ta norma pozostaje najpopularniejszą wśród producentów powłok.
Zdecydowanie prostsza metoda pomiaru bazująca na wahadle brytyjskim występuje w normach BS 7976 i BS 13036, które zyskują popularność poza Wielką Brytanią i mają już swoje europejskie odpowiedniki.
Należy pamiętać że w tym aspekcie istnieje duża swobodność przy określaniu wymagań powłoki. Jeżeli projektant nie określi dokładnych parametrów antypoślizgowości, które mają być spełnione, to ustawodawca stawia luźne i niesprecyzowane wymagania. Jak wskazuje się w literaturze („Aspekty zastosowania posadzek antypoślizgowych w ujęciu specyfikacji technicznych i bezpieczeństwa użytkowania 1M”, Wlazło, CT Service, Technika Antypoślizgowa 2A. Kristowski), rozporządzenie techniczne wymusza stosowanie posadzek antypoślizgowych w pomieszczeniach i elementach budynków, jednak nie podaje konkretnych wartości mierzalnych antypoślizgowości. Zgodnie z tym wystarczy, że posadzki są oznaczone przez producenta jako antypoślizgowe niezależnie od tego, że wiadomym jest, iż są posadzki bardziej śliskie i mniej śliskie.
Należy mieć nadzieję, że w przyszłości przepisy i rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, którym powinny podlegać budynki i ich usytuowanie, ulegną zmianie w celu doprecyzowania terminu „poślizgowości” i sposobu jej weryfikacji. Do tego czasu należy sądzić, że jakość posadzki w tym zakresie będzie zależała od precyzyjnego opracowania projektu lub specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót. Istnieje wiele poradników i wytycznych przeznaczonych dla projektantów, jednak nie mają żadnych mocy prawnych i mogą być jedynie sugestią do podejmowanych decyzji.
Warto też zwrócić uwagę na normy dotyczące ekologii i zdrowia, które mogą się sprawdzić w szczególności w przypadku budynków użyteczności publicznej. Na przykład produkt spełniający normę EN 71-3, która świadczy o niskiej zawartości metali ciężkich i możliwości aplikacji produktu na zabawki dziecięce, warto zastosować w miejscach, w których ważne jest zdrowie i bezpieczeństwo dzieci. Dobrze jest się też przyjrzeć normom i certyfikatom mówiącym o jakości powietrza, takim jak np. EMICODE, klasa EC1PLUS, Anfor: A+, GREENGUARD czy Atest Higieniczny. Większość z nich dotyczy emisji Lotnych Związków Organicznych. Korzystanie z produktów o niskiej emisji przyczynia się do poprawy jakości powietrza w pomieszczeniach, w których te produkty są używane.
Mimo że niska emisja LZO jest najczęściej wymagana przez klienta końcowego, to wykonawcy również powinni zwracać na to uwagę, ponieważ to oni ze względu na swoją pracę są najbardziej narażeni na negatywny wpływ niebezpiecznych produktów na zdrowie. Większość producentów udostępnia informacje o certyfikatach w kartach technicznych, dlatego warto tam zajrzeć przed podjęciem decyzji. Warto też pamiętać, że korzystanie z produktów, które nie mają odpowiedniej dokumentacji lub nie zostały dopuszczone do sprzedaży ze względu na swój skład, jest nielegalne w Polsce i może grozić konsekwencjami karnymi dla wykonawcy używającego takich produktów.
Jest jeszcze wiele innych ciekawych właściwości podłóg, na które należy zwrócić uwagę jak na przykład elektrostatyczność, przenoszenie dźwięku czy przewodzenie ciepła. Różne materiały, lakiery i inne produkty służące do podłóg dają wielorakie możliwości. Podczas planowania inwestycji albo do domu, dla obiektów użyteczności publicznej oraz innych warto się zastanowić, na jakie wymagania należy postawić i jakie rozwiązania będą najbardziej długotrwałe i użyteczne. Przy tej okazji warto dowiedzieć się, jakie certyfikaty lub normy to potwierdzają. Pamiętajmy, że certyfikat niezależnej firmy jest najbardziej wiarygodnym potwierdzeniem właściwości produktu. W przypadku obiektów publicznych należy zawsze zwrócić uwagę na wymagania prawne.
