Ze względu na swój naturalny charakter drewno jest coraz częściej wybieranym produktem. Podłoga drewniana zawsze wygląda bardzo estetycznie, a z wiekiem nabiera szlachetności oraz wyjątkowego stylu, dzięki czemu pozostaje ponadczasowa.
To niejedyne atuty drewna, o którym warto dowiedzieć się nieco więcej…
Podłogi drewniane są bardzo funkcjonalne, m.in. dzięki dobrej izolacji termicznej, co sprawia, że świetnie sprawdzają się przy ogrzewaniu podłogowym, czy dzięki dobrym właściwościom mechanicznym, które sprawiają, że podłoga jest produktem bardzo trwałym, towarzyszącym nam przez wiele lat. Dodatkowo podłoga drewniana dobrze wpływa na jakość powietrza w mieszkaniu, a odpowiedni dobór drewna pozwala uniknąć męczących dolegliwości związanych z alergią na kurz i roztocza. Poza tym to ekologiczna podłoga, ponieważ dzięki możliwości renowacji może służyć wielu pokoleniom.
W sektorze podłóg drewnianych dąb stanowi ponad 80% całkowitej objętości podłóg produkowanych w ciągu roku. Każdego roku w samej Europie wytwarza się ponad 90 milionów metrów kwadratowych podłóg drewnianych. Jeden dąb potrzebuje 125 lat, zanim zostanie zebrany, daje około 250 mkw powierzchni dwu- lub trzywarstwowego parkietu. 350 000 dębów rocznie jest potrzebne tylko po to, aby zaspokoić zapotrzebowanie na podłogi. Jeśli podłogi są wymieniane po upływie ich technicznego okresu użytkowania (około 15 lat), to równanie się nie sumuje. Renowacji podłogi drewnianej można dokonać kilkukrotnie i za każdym razem przedłużyć jej żywotność. Renowacja pośrednio redukuje również emisję dwutlenku węgla.
Jednak to odpowiednia obróbka i zabezpieczenie pozwalają adaptować drewno do warunków użyteczności i definiują takie jego właściwości jak wygląd, odporność na wodę, ścieranie i ogień, antypoślizgowość czy sposób pielęgnacji. To właśnie wykończenie podłogi pozwala wygładzić powierzchnię, a także zaaranżować ją w dowolny sposób. Należy pamiętać, że wykończenie nie utwardza podłogi, tylko ją zabezpiecza przed zabrudzeniem czy ścieraniem.
Rodzaje wykończeń
Jednym z najpopularniejszych sposobów zabezpieczenia powierzchni drewnianych jest lakierowanie. Lakier tworzy powłokę, która cechuje się wysoką odpornością na wodę oraz na ścieranie, a także łatwością w pielęgnacji. Lakier dostępny jest w kilku stopniach połysku, od całkowicie matowego do połyskliwego.
Minusem jest to, że nie można go miejscowo naprawić, więc w momencie przerwania powłoki konieczne jest szlifowanie całej powierzchni.
Dawniej często korzystano z lakierów chemicznych, jednak są one wycofywane z powodu szkodliwości dla zdrowia zarówno wykonawcy, jak i użytkownika. Lakiery chemiczne miały dobre właściwości odpornościowe, ale powłoka często żółkła podczas starzenia. Często też przyciemniały drewno i nie dawały takich możliwości kolorystycznych, a także schły wolniej niż nowoczesne lakiery wodne.
Świadomi producenci coraz częściej w swojej ofercie posiadają lakiery wodne, które są bezpieczniejsze dla zdrowia. Dodatkowo dają więcej możliwości aranżacji ze względu na nowoczesne systemy lakierowania, które można łączyć z olejowaniem, pigmentami bądź lakierami podkładowymi. Ten typ lakierów można też łatwo poddać procesowi renowacji, a także wymaga mniejszej uwagi podczas pielęgnacji. Jeżeli podczas prac z podłogą czas odgrywa ważną rolę, to warto pamiętać, że istnieją lakiery, które można użytkować już po 12 godzinach od nałożenia na powierzchnię.
Kolejnym sposobem na zabezpieczenie powierzchni jest olej. Olej wnika w drewno, dzięki czemu eksponuje naturalne usłojenie. Ten sposób daje duże możliwości aranżacyjne ze względu na bardzo duży wybór kolorów. Dobrze jest pamiętać, że olej w porównaniu z lakierem ma mniejszą odporność na płyny i ścieranie, natomiast lepiej pozwala ukryć zarysowania powierzchni. Dużą zaletą powierzchni olejowanych jest również fakt, że nie przyciągają kurzu i mniej się elektryzują. Największym atutem podłogi olejowanej jest możliwość miejscowej naprawy. Ponadto renowacja powierzchni olejowanych jest szybsza, ponieważ nie ma konieczności obróbki całej powierzchni. Jednak produkt wymaga bardziej zaawansowanej pielęgnacji niż podłoga lakierowana.
Ostatnią możliwością wykończenia podłogi jest olejowosk. Tak jak olej wnika on w drewno, ale także pozostawia cienką powłokę na powierzchni. Podkreśla przy tym strukturę drewna, a także daje możliwość szybkiej renowacji i miejscowej naprawy uszkodzeń. Olejowosk ma wyższą odporność na wodę w porównaniu z olejem, jednak niższą na ścieranie niż lakier. Ze względu na powłokę przy wosku drobne rysy są niezauważalne. Pielęgnacja podłogi olejowoskowanej jest podobna do pielęgnacji podłogi olejowanej.
Dzięki nowoczesnym technologiom rożne sposoby wykańczania powierzchni mogą być ze sobą łączone, jednak warto przed podjęciem takiej decyzji sprawdzić, czy producent na to pozwala. Innowacyjne systemy pozwalają np. pokryć olej lakierem bądź olejowoskiem. Należy też pamiętać, że to wierzchnia powłoka narzuca sposób pielęgnacji, a rożne powłoki mają różnorodne wymagania i możliwości pielęgnacyjne.
Normy i certyfikaty
Wybierając rodzaj wykończenia, warto też zwrócić uwagę na normy i certyfikaty spełniane przez wybrane przez nas produkty. To może być ważne szczególnie w przypadku budynków użyteczności publicznej. Jest kilka certyfikatów, które są istotne przy dużych inwestycjach, jak norma EN13501, mówiąca o reakcji produktu na ogień. Przydatna jest również wiedza o ateście higienicznym, który potwierdza, że dany wyrób jest zgodny z obecnymi normami w dziedzinie bezpieczeństwa. Krótko mówiąc, produkt posiadający atest w żaden sposób nie wpłynie negatywnie na zdrowie ludzi i środowisko naturalne. Ostatni rodzaj norm, który może okazać się istotny przy inwestycjach, to normy dotyczące poślizgu. Norm takich jest kilka, a te najbardziej popularne to DIN 51 130, EN 14904 oraz DIN 18032.
Warto też zwrócić uwagę na normy dotyczące ekologii i zdrowia. One też mogą być przydatne w przypadku budynków użyteczności publicznej, ale przede wszystkim powinny zainteresować się nimi osoby wybierające wykończenie do domu. Norma EN 71-3 świadczy o bezpieczeństwie aplikacji produktu na zabawki dziecięce. Warto wybrać produkt spełniający tę normę, jeśli ważne jest zdrowie i bezpieczeństwo dzieci. Dobrze jest się też przyjrzeć normom i certyfikatom mówiącym o jakości powietrza, np. EMICODE, klasa EC1PLUS czy GREENGUARD, które dotyczą emisji lotnych związków organicznych. Korzystanie z produktów o niskiej emisji przyczynia się do poprawy jakości powietrza w pomieszczeniach, w których te produkty są używane, a także pozytywnie wpływa na zdrowie osób przebywających w pomieszczeniach. Większość wytwórców udostępnia informacje o produktach w kartach produktu/kartach technicznych na swoich stronach internetowych, dlatego warto tam zajrzeć przed podjęciem decyzji. W kartach technicznych można się też zapoznać z czasem schnięcia produktu, czy znaleźć inne ważne informacje dotyczące jego aplikacji.
Pielęgnacja
Ważnym aspektem przedłużania żywotności podłogi jest jej pielęgnacja. Częstotliwość tych działań zależy od rodzaju wykończenia, a także od tego, czy jest to obiekt użyteczności publicznej, czy obiekt mieszkalny. Odpowiedni schemat pielęgnacyjny pozwoli przedłużyć żywotność podłogi drewnianej i jak najdłużej zachowa jej piękno. Po odpowiednie instrukcje warto zwrócić się do producenta wykończenia, ponieważ większość posiada profesjonalne środki do powłok przez nich wytwarzanych. Dodatkowo ogólnodostępne środki w marketach często bardziej szkodzą powłoce niż ją czyszczą.
Należy też unikać czyszczenia podłóg drewnianych wodą z białym octem. Ponieważ ocet ma odczyn kwasowy, może spowodować przerwanie warstwy wykończenia powierzchni, a z czasem doprowadzić do osłabienia połysku i zmatowienia podłogi. Innym szkodzącym drewnu składnikiem jest woda. Używanie nadmiernej ilości wody może prowadzić do pęcznienia i odbarwienia okładziny. W dzisiejszych czasach poza wiadrem z mopem jest wiele możliwości, które pozwalają mieć lepszą kontrolę nad ilością płynów wykorzystywanych podczas sprzątania. Warto też pamiętać o optymalnej temperaturze i wilgotności w pomieszczeniach z podłogą drewnianą. Mimo odpowiedniego zabezpieczania złe warunki powodują, że drewno pracuje, przez co z czasem się niszczy.
Konserwacja
Równie ważną czynnością jak pielęgnacja jest wykonywanie okresowych konserwacji. Może je przeprowadzić każdy użytkownik podłogi bez konieczności wizyty profesjonalisty. Konserwacja najczęściej polega na nałożeniu powłoki, która nie jest stała, jednak przez pewien czas zwiększa odporność mechaniczną i chemiczną wykończonego drewna. Istotnym elementem konserwacji jest jej samodzielne pastowanie, które nadaje jej dodatkowe piękno, blask i przedłuża żywotność. Dodatkowo nałożenie powłoki ochronnej pozwala tymczasowo zmienić stopień połysku podłogi.
Dobrze jest znać różnicę między pastowaniem podłogi drewnianej a jej powtórną obróbką. Są to czynności podobne, jednak przy pastowaniu zachowuje się istniejące wykończenie podłogi w stanie nienaruszonym: polerowanie odnawia istniejące wykończenie, powodując wypełnienie mikroskopijnych zarysowań i wyrównując wygląd powierzchni. Przy powtórnej obróbce wykańczającej usuwa się istniejące wykończenie podłogi i zastępuje je nowym. Możliwie częsta konserwacja pomoże zminimalizować działanie kurzu i piasku, które mogą zachowywać się jak papier ścierny i powodować zużycie podłogi. Pasty mogą być stosowane wiele razy w roku. Częstotliwość ich wykorzystania zależy jedynie od intensywności użytkowania podłogi, choć zwykle należy konserwować podłogę co 2–4 miesiące.
Renowacja
Drewniana podłoga może przetrwać wieki, jeśli tylko jest właściwie utrzymywana. Dodatkowo przy prawidłowej konserwacji można znacznie wydłużyć czas między kolejnymi remontami bądź renowacjami. Warto pamiętać, że drewniana podłoga daje nam możliwość odnowienia bez konieczności zrywania i ponownego montażu. Chociaż proces renowacji podłóg drewnianych wydaje się dość skomplikowany i długotrwały, to zajmuje mniej czasu w porównaniu do tradycyjnych metod usuwania starej podłogi, które wymagają takich czynności jak zeszlifowanie podłoża, gruntowanie, wyrównanie, montaż i klejenie. Warto pamiętać, że renowacja to nie remont, co wiąże się z krótszymi terminami i mniejszym bałaganem. Nie dość, że pozwala zaoszczędzić sporo czasu, to także pieniędzy ze względu na mniejszą liczbę godzin roboczych. Dodatkowo, ponownie wykorzystując istniejący materiał, nie zwiększa się ilości śmieci w naszym środowisku.
Niezależny Szwedzki Instytut Badań nad Środowiskiem przeprowadził analizy korzyści płynących z renowacji. Według specjalistów emisja dwutlenku węgla w przypadku renowacji wynosi 1,4 kg CO2/mkw, natomiast w przypadku montażu nowej podłogi średnio 6,63 kg CO2/mkw. Wyniki badań pokazały również, że dzięki renowacji można ograniczyć zużycie energii. W przypadku renowacji podłóg drewnianych wynosi ono 15 MJ/mkw, natomiast przy montażu nowej podłogi średnio 340 MJ/mkw. Jak pokazują liczby, renowacja podłogi pozwala znacznie zredukować zużycie energii i emisję dwutlenku węgla. Gwarantuje nie tylko długoterminowe korzyści dla środowiska, ale także oszczędność kosztów, tudzież zwiększenie higieny podłóg. Ponadto nowoczesne innowacje zapewniają całkowitą swobodę projektowania, pozwalając na zaaranżowanie zupełnie innej podłogi podczas jej renowacji. Mówiąc wprost, korzyści, zarówno dla środowiska, jak i portfela, wynikające z renowacji drewnianej podłogi są uderzające. Warto pamiętać, że obecna technologia pozwala również na renowację podłóg warstwowych z cienką warstwą użytkową.
