Dziedzina ochrony środowiska jest bardzo dynamiczna. Potwierdzeniem tego są liczne zmiany przepisów prawa, które obserwowaliśmy w ostatnim czasie…
Tematem przewodnim 2019 i początku 2020 roku była konieczność dostosowania zezwoleń w zakresie gospodarowania odpadami do obowiązujących przepisów prawa oraz uruchomienie kolejnych modułów Bazy Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami.
Czym jest BDO?
BDO, czyli Baza Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami, funkcjonuje od stycznia 2018 r. jako rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami.
W grudniu 2019 r. rejestr zmienił się w system BDO o nowych funkcjonalnościach, do których należy m.in. ewidencja odpadów. Baza ma służyć przeciwdziałaniu nieprawidłowościom, które występują w sektorze gospodarowania odpadami. Zgodnie z art. 81 ust. 1 Ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz.U. 2019 poz. 701 z późn. zm.) administratorem bazy jest minister właściwy do spraw środowiska lub wyznaczony przez niego podmiot, który dokonuje wpisu do bazy BDO z urzędu bądź na wniosek podmiotu do tego obowiązanego.
Obowiązek wpisu do bazy BDO
Obowiązkiem wpisu do bazy objęte są podmioty, które m.in.:
- wytwarzają odpady i są zobowiązane do prowadzenia ewidencji odpadów,
- wprowadzają na rynek krajowy produkty, produkty w opakowaniach, pojazdy, oleje, baterie i akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny,
- produkują, importują bądź eksportują opakowania.
Nie wszystkie podmioty muszą się rejestrować w BDO!
Od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (Dz.U. 2019 poz. 2531). Załącznik do ww. rozporządzenia określa rodzaje i roczne ilości odpadów, których ewidencja nie jest wymagana. Są to m.in.:
Ustawa o odpadach – nowe wzory KPO oraz KEO
Nowelizacja Ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz.U. 2019 poz. 701 z późn. zm.) umożliwia sporządzanie dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej do 30 czerwca 2020 r., jeżeli przekazujący odpad sporządzi kartę przekazania odpadu w tej właśnie formie. Art. 236a ust. 3 ustawy zobowiązuje do uzu pełnienia w bazie BDO wszystkich dokumentów ewidencji odpadów sporządzonych w formie papierowej do 31 lipca 2020 r. Wzory kart przekazania odpadów oraz kart ewidencji odpadów stanowią załącznik do ww. ustawy. Z uwagi na obecną trudną sytuację w kraju, tj. stan epidemii, termin ten został wydłużony do 31 grudnia 2020 r., przedsiębiorcy muszą jednak pamiętać, że najpóźniej do 31 stycznia 2021 r. będą mieli czas, aby dokumenty wystawione w formie papierowej wpisać do systemu BDO.
Przesunięcie terminu sporządzania sprawozdań
Zgodnie ze zmianami Ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz.U. 2019 poz. 701 z późn. zm.) termin sporządzenia sprawozdań tzw. odpadowych za rok 2019 został przesunięty do dnia 30 czerwca 2020 r. Wynika to z konieczności dostosowania systemu BDO do nowej funkcjonalności – sprawozdawczej. Obecnie moduł ten funkcjonuje jedynie w zakresie sporządzania i przekazywania sprawozdań komunalnych. Zamysł twórców systemu przewiduje, iż począwszy od roku 2020, dane do sprawozdań „odpadowych” będą zaczytywały się automatycznie.
Zmiany, o których mowa, dotyczą następujących sprawozdań:
- Art. 73. 1. Roczne sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi,
- Art. 74a. Organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego, o której mowa w ustawie z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym,
- Art. 75. 1. Roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami.
Dostosowanie decyzji w zakresie gospodarowania odpadami
5 marca minął termin na złożenie wniosku o dostosowanie zezwoleń odpadowych uzyskanych przed dniem 5 września 2018 r. Obowiązek ten wynika z ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018, poz. 1592), a brak jego realizacji wiąże się z wygaśnięciem obecnie posiadanego zezwolenia.
Wniosek o zmianę posiadanych zezwoleń powinny złożyć podmioty, które uzyskały:
- zezwolenie na zbieranie odpadów,
- zezwolenie na przetwarzanie odpadów,
- zezwolenie na zbieranie i przetwarzanie odpadów,
- pozwolenie na wytwarzanie odpadów uwzględniające zbieranie lub przetwarzanie odpadów,
- pozwolenie zintegrowane uwzględniające zbieranie lub przetwarzanie odpadów.
Do wniosku wymagane było dołączenie:
- zaświadczeń oraz oświadczeń o niekaralności za przestępstwa przeciwko środowisku,
- operatu przeciwpożarowego wraz z postanowieniem uzgadniającym,
- decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, gdy dla terenu, którego wniosek dotyczył, nie został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
- ustalonej wysokości stawki zabezpieczenia roszczeń wraz z proponowaną formą jej ustanowienia.
Wizyjny system kontroli miejsc magazynowania lub składowania odpadów
Nowe obowiązki mają ułatwić nadzór nad działalnością związaną z gospodarowaniem odpadami.
Zobligowany do prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsc magazynowania lub składowania odpadów jest posiadacz odpadów, który obowiązany jest do uzyskania:
- zezwolenia na zbieranie odpadów,
- zezwolenia na przetwarzanie odpadów,
- pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów,
- pozwolenia zintegrowanego uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów.
Musi także:
- prowadzić magazynowanie odpadów, z wyjątkiem wstępnego magazynowania odpadów przez ich wytwórcę,
- zarządzać składowiskiem odpadów.
Rozporządzenie ministra środowiska z dnia 29 sierpnia 2019 r. w sprawie wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów (Dz.U. 2019 poz. 1755) określa wytyczne dotyczące obszaru, jaki będzie obejmował monitoring (miejsc magazynowania, dróg dojazdowych itp.), dodatkowo w rozporządzeniu wskazane są parametry techniczne, które system musi spełniać. Zapis obrazu wizyjnego systemu kontroli powinien być przechowywany przez miesiąc od daty dokonania zapisu. Co więcej, w przypadku magazynowania
odpadów palnych posiadacz odpadów zobowiązany jest do udostępnienia właściwemu ze względu na lokalizację organowi WIOŚ obrazu systemu kontroli w czasie rzeczywistym. Ustawodawca przewiduje przerwy w rejestracji obrazu wyłącznie w celu przeprowadzenia konserwacji systemu kontroli, przy czym łączny czas przerw w rejestracji nie może przekroczyć 48 godzin w roku kalendarzowym. Konieczne jest również wcześniejsze poinformowanie o tym właściwego organu co najmniej z trzydniowym wyprzedzeniem.
Przepisy odnoszące się do pomieszczeń, w których przechowywane są nośniki zapisu obrazu, wchodzą w życie 22 lutego 2021 r. Dotyczą one głównie zabezpieczenia pożarowego tych pomieszczeń.
Stan zagrożenia epidemiologicznego – COVID-19
Obecna trudna sytuacja na całym świecie związana z wirusem COVID-19 doprowadziła do podjęcia szeregu czynności mających na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa. W Polsce również podjęto takie kroki, wprowadzono wiele restrykcji, zamknięto granice, a 14 marca 2020 r. wprowadzono stan zagrożenia epidemicznego. Co więcej, uchwalono Ustawę z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, a także niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020 poz. 568), która przewiduje m.in., że terminy postępowań administracyjnych w czasie trwania stanu zagrożenia epidemicznego nie rozpoczynają się, a rozpoczęte ulegają zawieszeniu na ten okres.
Przepisy te są ogromnym wsparciem dla przedsiębiorców z uwagi na toczące się postępowania w sprawie zmiany posiadanych decyzji w zakresie gospodarki odpadami.
Podsumowanie
Powyższa analiza zmian przepisów prawa ukazuje ogromny dynamizm charakterystyczny dla dziedziny ochrony środowiska, wskazuje również, jak wiele obostrzeń dotyka przedsiębiorców prowadzących działalność związaną z gospodarowaniem odpadami w naszym kraju.
